Τίτλοι τέλους για το success story των υδρογονανθράκων; Οι δηλώσεις Δένδια και οι εξηγήσεις που δεν δόθηκαν

 

 

Μέσα στον καταιγιστικό ρυθμό της επικαιρότητας και στο ελεγχόμενο τοπίο των μεγάλων ΜΜΕ, σχεδόν απαρατήρητες πέρασαν οι σοκαριστικές δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια σε αραβικό κανάλι. Ούτε λίγο ούτε πολύ σύμφωνα με τον υπουργό, η χώρα μας δεν έχει καμία πρόθεση να εμπλακεί στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου, γιατί είναι ασύμφορο οικονομικά, γιατί χρειάζονται δέκα με είκοσι χρόνια για να βρεθεί, αλλά και γιατί το Αιγαίο είναι ένας παράδεισος στη γη και δεν πρόκειται να το μετατρέψουν σε κόλπο του Μεξικού! Επανέλαβε δηλαδή πολλά από τα βασικά επιχειρήματα όλων όσων διαφωνούσαν με το πρόγραμμα εξορύξεων που εκτυλίχθηκε τα προηγούμενα δέκα χρόνια και αντιμετωπίστηκαν στην καλύτερη ως γραφικές μειοψηφίες και στην χειρότερη ως ταραξίες.

Και τότε; Για ποιο λόγο επί δέκα ολόκληρα χρόνια, όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις διατυμπάνιζαν το μεγάλο σχέδιο με τα αμύθητα κοιτάσματα που θα αποπλήρωναν το χρέος, θα διέσωζαν τα ασφαλιστικά ταμεία, θα καταπολεμούσαν την ανεργία, θα έκαναν την Ελλάδα ενεργειακά αυτάρκη και πετρελαιποαραγωγό, θα διασφάλιζαν τα γεωπολιτικά της συμφέροντα, θα κατατρόπωναν την Τουρκία και θα εξασφάλιζαν ισχυρές συμμαχίες, ευημερία, σταθερότητα και ειρήνη;

Για ποιό λόγο παραχωρήθηκε σε πετρελαϊκές σχεδόν ο μισός χάρτης, δηλαδή 74.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα σε 13 χερσαία και θαλάσσια οικόπεδα στο Ιόνιο, την Ήπειρο, τη Δυτική Ελλάδα, την Κρήτη; Για ποιό λόγο ξοδεύτηκαν χιλιάδες ώρες εργασίας και εκατομμύρια ευρώ σε έρευνες, ταξίδια, ημερίδες, συνέδρια, επαφές, μελέτες; Για ποιο λόγο συγκροτήθηκε και λειτουργεί ο οργανισμός Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων σε πολυώροφο πολυτελές κτίριο; Για ποιο λόγο ξεσήκωσαν την αντίδραση των τοπικών κοινωνιών όταν κατάλαβαν την καταστροφή που τους ετοιμάζουν; Και πάνω απ’όλα για ποιό λόγο ξεκίνησαν και συνεχίζονται οι εξορυκτικές αντιπαραθέσεις με την Τουρκία και για ποιό λόγο ξοδεύτηκαν και συνεχίζουν να ξοδεύονται δεκάδες δισεκατομμύρια σε πολεμικές ετοιμασίες και σε άχρηστους πολεμικούς εξοπλισμούς την ώρα που χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν γιατί δεν υπήρχαν χρήματα για λεωφορεία, για τεστ και για ΜΕΘ;

Για ποιο λόγο έγιναν όλα αυτά; Για να μπορεί ο κ. Δένδιας να τα διαγράφει με μια κουβέντα, σαν να ήταν μια απλή σκέψη, σαν κάτι που ποτέ δεν υπήρχε πρόθεση να γίνει;

Φυσικά ο κ. Δένδιας δεν αποφασίζει, αλλά όντας κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος μιλά εξ’ ονόματος της κυβέρνησης. Μιας κυβέρνησης που μέχρι χθες, συνέχιζε το έργο των προηγούμενων κλείνοντας αποικιακού τύπου συμβάσεις 25 και 30 χρόνων με πετρελαϊκές, προκήρυσσε νέο οικόπεδο νοτίως της Κρήτης, ψήφιζε νόμους για την παράκαμψη των περιβαλλοντικών ελέγχων και για την με κάθε τρόπο διευκόλυνση των πετρελαϊκών και ορκιζόταν στο success story  των υδρογονανθράκων. Μιας κυβέρνησης που επιδοτεί σήμερα με κρατική ενίσχυση 100 εκατομμυρίων την ιδιωτική πετρελαϊκή Energean για τις ζημίες από το κοίτασμα του Πρίνου το οποίο μετά από μισό αιώνα λειτουργίας δεν έχει αποφέρει σχεδόν τίποτε στο ελληνικό δημόσιο.

Αν δει κανείς το πλαίσιο που γίνονται αυτές οι δηλώσεις, θα διαπιστώσει την διεθνή υποχώρηση των τιμών πετρελαίου, την αναζήτηση και πριμοδότηση άλλων μορφών ενέργειας μέσω και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, την περσινή απόφαση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων να διακόψει τη χρηματοδότηση ενεργειακών έργων υποδομών για ορυκτά καύσιμα. Θα διαπιστώσει την αποχώρηση από τα ελληνικά οικόπεδα πετρελαϊκών όπως η Repsol και λίγο πριν η Edison, την επιστροφή στο δημόσιο των οικοπέδων Αιτωλοακαρνανίας και Αχαΐας- Ηλείας και το πάγωμα όλων των εργασιών σε Ιόνιο, Ήπειρο, Δυτικό Πατραϊκό, ακόμη και στο Κατάκολο το μόνο επιβεβαιωμένο κοίτασμα που ήταν σε φάση παραγωγής. Στα θαλάσσια οικόπεδα νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης, η έναρξη των ερευνών από την κοινοπραξία των Total, ExxonMobil και ΕΛΠΕ, παρατάθηκε για αρχές του 2022 και βλέπουμε. Αβέβαιες είναι οι εξελίξεις και για τον πολυδιαφημισμένο, αλλά με τεράστιες τεχνικές και οικονομικές δυσκολίες υποθαλάσσιο αγωγό EASTMED που σχεδιάζεται  να μεταφέρει φυσικό αέριο από την ΝΑ Μεσόγειο (Ισραήλ, Κύπρος, Ελλάδα) προς την Ευρώπη. Σημαίνουν άραγε όλα τα προηγούμενα εγκατάλειψη της μεγάλης ιδέας που θα έκανε την Ελλάδα περιφερειακή πετρελαιοπαραγωγό υπερδύναμη;

Είναι πολύ αβέβαιο το τοπίο για να ισχυριστεί κανείς κάτι τέτοιο. Θεωρητικά, οι έρευνες θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια στα οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Χωρίς να υπάρχει επί της ουσίας καμία διασφάλιση οποιουδήποτε οφέλους, η Ελλάδα θα εξακολουθεί τις προμήθειες εξοπλισμού δεκάδων δισεκατομμυρίων από τις δύο χώρες προέλευσης των συγκεκριμένων πετρελαϊκών: τις ΗΠΑ (ExxonMobil) και τη Γαλλία (Total).

Στον αέρα βρίσκεται το οικόπεδο νότια της Κρήτης για το οποίο είχαν ξεκινήσει οι διαδικασίες για την παραχώρησή του, αλλά στη συνέχεια βρέθηκε εντός της Τουρκολιβυκής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), που έγινε αποδεκτή από τον ΟΗΕ. Πρόσφατα, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι προχωρά σε νέα συμφωνία με τη Λιβύη για εξορύξεις υδρογονανθράκων. Τις έρευνες θα  αναλάβει η Τουρκία ακόμη και εντός της ΑΟΖ που συμφώνησε η Ελλάδα με την Αίγυπτο που ωστόσο δεν έχει περάσει στο γραφείο των διεθνών συμφωνιών του ΟΗΕ. Η πιθανότητα να συνεχιστούν έρευνες ή αψιμαχίες για κοιτάσματα που ίσως βρίσκονται στο Αιγαίο συνεχίζεται με μόνους σίγουρους κερδισμένους τις εταιρείες οπλικών συστημάτων. Εντωμεταξύ συνεχίζεται η ομηρία όλων των περιοχών που βρίσκονται με το καθεστώς των συμβάσεων παραχώρησης, ενώ οι πετρελαϊκές αποκόμισαν ή και θα αποκομίσουν χρηματιστηριακά κέρδη εμφανίζοντας στα χαρτοφυλάκια τους δυνητικές εκμεταλλεύσεις. 

Νέα σενάρια πέφτουν στο τραπέζι για «πρασίνισμα» των εξορύξεων ώστε να παραμείνουν οι πετρελαϊκές στο παιχνίδι. Τα σενάρια περιλαμβάνουν συνδυασμό των εξορύξεων (όποτε και αν βρεθούν κοιτάσματα) με υπεράκτια αιολικά πάρκα για την ηλεκτροδότηση των εξορύξεων. Άλλα σενάρια αφορούν την παραγωγή μπλε (με ενέργεια από φυσικό αέριο) και πράσινου (με ενέργεια από ΑΠΕ) υδρογόνου, την χρήση των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου για την μεταφορά υδρογόνου, την αποθήκευση CO₂ σε υποθαλάσσιες αποθήκες.

Επίσης παρόλα όσα λέγονται, το τέλος της χρήσης ορυκτών καυσίμων δεν μοιάζει να είναι κοντά. Η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα και στην Ευρώπη αυξάνεται κατακόρυφα, όσο αυξάνεται η εγκατάσταση μεγάλων αιολικών και φωτοβολταϊκών που προς το παρόν τουλάχιστον εξακολουθούν να παράγουν ρεύμα ακανόνιστα το οποίο δεν αποθηκεύεται. Το νέο αυτό πεδίο κερδοφορίας, έχει ανοίξει ένα νέο κύκλο βίαιης παρέμβασης στη φύση και απειλεί με νέες καταστροφικές συνέπειες. Κεντρικό πρόβλημα για τη ραγδαία υποβάθμιση του περιβάλλοντος, παραμένει η ολοένα και αυξανόμενη παραγωγή ενέργειας (μέρος της οποίας δεν χρησιμοποιείται καν), μια διαρκής αύξηση που επιβάλλεται από τις χρηματιστηριακές αγορές και όχι από τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες.

Όσο τα φώτα της επικαιρότητας αποφεύγουν τις σκοτεινές εξελίξεις που συνιστούν τις πραγματικές και μεγάλες απειλές για την ελληνική κοινωνία, τόσο πιο εύκολο θα είναι για τις κυβερνήσεις να άγονται και να φέρονται από τις κερδοσκοπικές διαθέσεις των μεγάλων εγχώριων και διεθνών παικτών στο μεγάλο τσιμπούσι της ενέργειας και της αγοράς όπλων και να βάζουν το περιβάλλον και την ελληνική κοινωνία σε μεγάλες και απρόβλεπτες περιπέτειες.

10 έτη ελληνικού εξορυκτικού προγράμματος: μια επισκόπηση

10 έτη ελληνικού εξορυκτικού προγράμματος: μια επισκόπηση

Το 2020 ήταν χρονιά ανακατατάξεων στους εξορυκτικούς σχεδιασμούς στον ελλαδικό χώρο. Οι ανακατατάξεις οφείλονται στην κρίση στην αγορά υδρογονανθράκων λόγω των χρόνιων αντιφάσεων εντός της αγοράς ενέργειας σε συνδυασμό των συνθηκών της COVID-19 σε συνδυασμό με τις χρόνιες αντιφάσεις εντός της αγοράς ενέργειας γενικότερα. Οι υπό διαμόρφωση συνθήκες εντός 2021 θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στο εξορυκτικό πρόγραμμα. Ως προς το μόνο υπό εκμετάλλευση κοίτασμα στον Πρίνο, η Κομισιόν προχωρά σε έγκριση δανείου άνω των 90 εκ ευρώ προς την Energean με εγγυητή το ελληνικό δημόσιο. Η μερική ή συνολική αποχώρηση των ανάδοχων εταιρειών από τις περιοχές Ιωαννίνων και Αιτωλοακαρνανίας αποτελεί νίκη των τοπικών κοινωνιών ως αποτέλεσμα ευρύτερων παραγόντων και των κοινωνικών αντιδράσεων. Ωστόσο, αυτές οι νίκες δεν αποτελούν την αρχή του τέλους του εξορυκτικού προγράμματος. Η γενική τάση που διαμορφώνεται σηματοδοτεί την συγκέντρωση των υπαρχουσών παραχωρήσεων σε συγκεκριμένες εταιρείες και την επέκταση της οικοπεδοποίησης των θαλάσσιων περιοχών με όλες τις γεωπολιτικές επιπλοκές, τις οποίες μια τέτοια επέκταση συνεπάγεται. Μάλιστα η πρωτοβουλία της ΕΔΕΥ για τη δημιουργία φόρουμ των αρμόδιων αρχών για την υπεράκτια ασφάλεια των μεσογειακών κρατών της Ε.Ε. συνηγορεί προς μια τέτοια κατεύθυνση. Οι αλλαγές ως προς τις ανάδοχες εταιρείες στα αντίστοιχα οικόπεδα και οι καθυστερήσεις στο εξορυκτικό πρόγραμμα αποτέλεσαν αντικείμενο δημοσιογραφικής προπαγάνδας με υπερφίαλες και ατεκμηρίωτες δηλώσεις για τα οφέλη των εξορύξεων και σιωπή για το περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος τους. Η πραγματικότητα της μετατροπής μιας περιοχής σε φιλέτο προς αγοραπωλησία μεταξύ των ανάδοχων εταιρειών σημαίνει πως οι ζωές δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων σε κάθε τοπική κοινωνία επηρεάζονται από την εταιρική δραστηριότητα χωρίς αυτές να έχουν γνώση και δυνατότητα παρέμβασης στο εταιρικό γίγνεσθαι. Το παρόν κείμενο αποτελεί μια επισκόπηση του καθεστώτος των παραχωρήσεων εν έτει 2021 και της εταιρικής και δημοσιογραφικής δραστηριότητας ως προς το εξορυκτικό πρόγραμμα καθώς το σύγχρονο εξορυκτικό πρόγραμμα μπαίνει στη δεύτερη δεκαετία του∙ μάλιστα με νέες προοπτικές, στο πλαίσιο νέων επενδυτικών μοντέλων που συνδυάζουν τις εξορύξεις υδρογονανθράκων με τις εγκαταστάσεις αιολικών πάρκων και την παραγωγή υδρογόνου στο μέτρο που η ΕΔΕΥ αναζητά συνέργειες στην «πράσινη» οικονομία για να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά αυτών των σχεδιασμών.[1] 

 

Χερσαία οικόπεδα:

Ιωάννινα: Η σύμβαση παραχώρησης της χερσαίας περιοχής «ΙΩΑΝΝΙΝΑ» στην ENERGEAN OIL & GAS - ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.E., (σημερινή ονομασία ENERGEAN) με 80% και στην PETRA PETROLEUM INC με 20%, για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων κυρώθηκε με τον υπ. αριθμ. Νόμο 4300/03-10-2014. Στα τέλη του 2014 η ENERGEAN OIL & GAS εξαγόρασε το ποσοστό της καναδικής PETRA PETROLEUM INC και απέκτησε το 100% των δικαιωμάτων. Το 2017, το 60% των δικαιωμάτων πέρασε στην Repsol (διαχειριστής). Αφορά συνολική έκταση περίπου 4.187 τετρ.χλμ. και περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των ΠΕ Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας. Οι σεισμικές έρευνες ουσιαστικά ολοκληρώθηκαν το 2019.

To 2020, η κοινοπραξία Repsol-Energean ζήτησε και πήρε παράταση από την ΕΔΕΥ για την ολοκλήρωση της πρώτη φάσης των ερευνών και της επενδυτικής απόφασης για το δεύτερο στάδιο των ερευνών μέχρι τις 02/04/2021. Σε δημοσίευση του επενδυτικού πλάνου της για την 5ετία 2021-2025 η Repsol δεν περιλαμβάνει χερσαία οικόπεδα στην Ελλάδα. Αυτή η κίνηση ήταν αντιφατική ως προς την παράταση την οποία είχε ζητήσει η κοινοπραξία ως τον Απρίλη 2021 καθώς μια πιθανή συνέχιση στη δεύτερη φάση συνεπάγεται ενεργοποίηση της συμβατικής υποχρέωσής για τη διενέργεια της πρώτης ερευνητικής γεώτρησης ως το 2023. Στις αρχές Απρίλη, η Repsol δρομολόγησε την αποχώρηση της από το οικόπεδο Ιωάννινα-Θεσπρωτία με συνέπεια η Energean να είναι η αποκλειστική ανάδοχος εταιρεία. Η αποχώρηση της συνοδεύτηκε με νέα παράταση από την ΕΔΕΥ προς την Energean ως τον Οκτώβρη 2021.

Στη χρηματιστηριακή διάσταση της αγοράς ενέργειας, είναι συχνό το φαινόμενο μια περιοχή να παραμένει χωρίς τελική απόφαση σε κάθε φάση για πολλά χρόνια διότι γίνεται αντικείμενο χρηματιστηριακού κέρδους καθώς η παραμονή μιας περιοχής στο χαρτοφυλάκιο μιας εταιρείας παρουσιάζεται ως δυνητικό τμήμα του κύκλου εργασιών της εταιρείας με σκοπό να προσελκύσει περισσότερους επενδυτές και αύξηση της τιμής της μετοχής της.

Άρτα-Πρέβεζα: Η σύμβαση παραχώρησης της χερσαίας περιοχής «Άρτα - Πρέβεζα» στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων κυρώθηκε με τον υπ. αριθμ. Νόμο 4526/16-03-2018. Η παραχώρηση παραμένει στα ΕΛΠΕ χωρίς καμία μεταβίβαση. Αφορά συνολική έκταση περίπου 4.763 τετρ. χλμ και περιλαμβάνει σχεδόν ολόκληρες τις ΠΕ Άρτας και Πρέβεζας, και τμήματα των ΠΕ Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, Τρικάλων, Καρδίτσας, Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας.

Η πρώτη φάση των σεισμικών ερευνών είχε ξεκινήσει το 2019 σε κάποιες περιοχές της ΠΕ Άρτας αλλά δεν ολοκληρώθηκαν. Τον Απρίλιο 2020 η αμερικάνικη SAExploration Holdings ανέλαβε με διαγωνισμό το έργο των ΕΛΠΕ για τη διενέργεια των σεισμικών ερευνών στο συγκεκριμένο οικόπεδο. Οι αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας οδήγησαν κάποια Δημοτικά Συμβούλια όπως του Δήμου Αρταίων και των Κεντρικών Τζουμέρκων να αρνηθούν τη διέλευση των εταιρειών μέσα από τις δημοτικές εκτάσεις για τη διενέργεια ερευνών ενώ κάποιοι άλλοι δήμοι δεν έχουν πάρει απόφαση. Φυσικά, με το Ν. 4685/2020 δεν απαιτείται πλέον η έγκριση των ΟΤΑ, οπότε – έστω «τεχνικά» - οι έρευνες μπορούν να προχωρήσουν κανονικά σε όλη την έκταση του οικοπέδου.

ΒΔ Πελοπόννησος: Τα ΕΛΠΕ κατέχουν καθ’ ολοκληρίαν τη μίσθωση με σύμβαση η οποία κυρώθηκε με τον υπ. αριθμ. Νόμο 4526/16-03-2018. Η περιοχή καταλαμβάνει τμήματα της Π.Ε Αχαΐας και Ηλείας σε έκταση 3,778.3 τετρ.χλμ. Για την διαχείριση του ερευνητικού προγράμματος το οποίο έχει ορισμένη διάρκεια 7 ετών, έχει ιδρυθεί θυγατρική εταιρεία με την επωνυμία «ΕΛΠΕ-ΒΔ Πελοπόννησος». Τα ΕΛΠΕ έχουν λάβει 6μηνη παράταση για τη διενέργεια της πρώτης φάσης του βασικού σταδίου των ερευνών, ως τις 15 Σεπτεμβρίου του 2021, παρ’ ότι αρχικά είχαν ζητήσει από την ΕΔΕΥ παράταση 20 μηνών (δηλαδή έως τις 15/3/2022) για την ολοκλήρωση αυτών των εργασιών.

Αιτωλοακαρνανία: Η σύμβαση παραχώρησης της χερσαίας περιοχής «Αιτωλοακαρνανία» κυρώθηκε στην ENERGEAN OIL & GAS - ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.E. με υπ. αριθμ. Νόμο 4524/15-03-2018. Το 2017 αγόρασε το 60% των παραπάνω δικαιωμάτων η Repsol (διαχειριστής). Αφορά συνολική έκταση περίπου 4.360 τετρ. χλμ και περιλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη την Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας και ένα μικρό τμήμα της ΠΕ Ευρυτανίας. Στις αρχές του 2021, η παραχώρηση επιστράφηκε στο ελληνικό δημόσιο μετά την αποχώρηση της κοινοπραξίας.

 

Θαλάσσια οικόπεδα:

Δυτικό Κατάκολο: Η σύμβαση παραχώρησης με 100% ανάδοχο εταιρεία την Energean, κυρώθηκε το 2014 σε συνολική έκταση 545 τετρ.χλμ. Η περιοχή εκμετάλλευσης καθορίστηκε το 2016 σε έκταση 60 τετρ.χλμ., η οποία περιλαμβάνει χερσαία έκταση (περιοχή Βιολογικού Καθαρισμού του Πύργου Ηλείας) για τις εγκαταστάσεις για τη διενέργεια οριζόντιων γεωτρήσεων στο προς άντληση υπεράκτιο κοίτασμα. Το Δ. Κατάκολο αποτελεί το μόνο οικόπεδο στο οποίο έχει ολοκληρωθεί το ερευνητικό πρόγραμμα με πλήρη χαρτογράφηση των επιβεβαιωμένων κοιτασμάτων πετρελαίου/φυσικού αερίου. Η περίπτωση του Δ. Κατάκολου είναι ενδεικτικό παράδειγμα της δημοσιογραφικής παραπληροφόρησης σχετικά με το εξορυκτικό πρόγραμμα στη χώρα. Τα ΜΜΕ επένδυσαν σε μια αφήγηση τεράστιων κοιτασμάτων, η οποία θα έφερνε υπέρογκα κέρδη αλλά όσο το πρόγραμμα προχωρούσε και γινόταν σαφές πως είναι παντελώς ανακριβής μια τέτοια αφήγηση συχνά εφευρίσκονταν δικαιολογίες όπως η «γραφειοκρατία» η οποία είναι το εμπόδιο στο πετρελαϊκό success story της εξορυκτικής δραστηριότητας της Energean. Έτσι, το 2019 ανακοινώθηκε πως το 2020 θα γίνει η πιλοτική γεώτρηση/άντληση, και ακριβώς το ίδιο ανακοινώθηκε το 2020 για το 2021. Η εταιρεία ακόμη διατηρεί το δικαίωμα Τελικής Επενδυτικής Απόφασης για την άντληση ή αποχώρηση από το κοίτασμα. Ποιος ωφελείται από τη συνεχιζόμενη δημοσιογραφική προπαγάνδα η οποία επιτρέπει στην εταιρεία να διατηρεί στο χαρτοφυλάκιο της το Δ. Κατάκολο; Οι τοπικές κοινωνίες δεν μπορούν να κρατούνται σε διαρκή ομηρεία από τον «δυνητικό κύκλο εργασιών» και τον χρηματιστηριακό τζόγο των εταιρειών.

Block 2 (Κέρκυρα): Στο θαλάσσιο μπλοκ 2, το οποίο βρίσκεται 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας, είχαν αρχικά ορισθεί ως μισθωτές οι εταιρίες Τotal κατά 50%, η Edison κατά 25% και τα ΕΛΠΕ κατά τα λοιπά 25%. Ωστόσο η Energean εξαγόρασε την Edison E&P, ενδυναμώνοντας πια η πρώτη την θέση της ως τη μεγαλύτερη ανεξάρτητη εταιρία έρευνας και παραγωγής που είναι εισηγμένη στο Λονδίνο. Επιπλέον, η Energean ολοκλήρωσε την εξαγορά του μεριδίου της Total, οπότε πλέον έχει υπεισέλθει ως ανάδοχη εταιρία σε ποσοστό 75% και καθίσταται Διαχειριστής (operator) της παραχώρησης. Η Energean ζήτησε και πήρε 24μηνη παράταση για το ερευνητικό πρόγραμμα ως τις 15 Μαρτίου του 2023 προκειμένου να διευκολυνθεί η ολοκλήρωση των τεχνικών εργασιών του Προγράμματος Ελαχίστων Εργασιών της 1^ης Φάσης.

Block 3&7 (Ν.Κέρκυρας&ΒΔΛευκάδας): Η σύμβαση κυρώθηκε με N.4629/19 (ΦΕΚ 154Α/10-10-19) και μισθώτριες εταιρείες την κοινοπραξία Repsol (50%) – ΕΛΠΕ (50%). Οι ενδείξεις ενεργών περιοχών ανοικτά της Αλβανίας και στην Ιταλία τροφοδοτούν την ερευνητική δραστηριότητα στην περιοχή της Ν. Κέρκυρας και ΒΔ Λευκάδας.

Block 10 (Κυπαρισσιακός κόλπος): Η σύμβαση κυρώθηκε με Ν.4630/19 (ΦΕΚ 155Α/10-10-19) και μισθώτρια εταιρεία τα ΕΛΠΕ. Περιλαμβάνει έκταση 3,420.6 τετρ.χλμ στην δυτική ακτή της Πελοποννήσου.

Δυτικός Πατραϊκός: Η αρχική σύμβαση η οποία περιελάμβανε έκταση 1,892 τετρ.χλμ  πλησίον Κεφαλονιάς και Ιθάκης είχε ως μισθώτρια την κοινοπραξία ΕΛΠΕ (50%)-Edison(50%). Το 2019, η Energean εξαγόρασε το ποσοστό της Edison. Μια άλλη όψη των συμβάσεων πως οι διαρκείς αγοραπωλησίες τους μπορούν να αποφέρουν κέρδη στις εταιρείες χωρίς φυσικά κανένα οικονομικό ή κοινωνικό όφελος για την κοινωνία, η οποία βρίσκεται σε πλήρη άγνοια για τα παζάρια κλειστών γραφείων μεταξύ υψηλόβαθμων στελεχών. Η «συνύπαρξη» Energean και ΕΛΠΕ δημιουργεί επιπλέον ερωτηματικά καθώς το 2015 τα ΕΛΠΕ προχώρησαν σε δικαστικές ενέργειες εναντίον της Energean για «παράνομες σεισμικές έρευνες» όπως τις χαρακτήριζε, τότε, στο Θρακικό πέλαγος στον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Το κοίτασμα του Δ. Πατραϊκού βρίσκεται στη δεύτερη φάση ερευνών και την απόφαση ερευνητικής γεώτρησης. Πρόσφατα, ανακοινώθηκε τρίτη κατά σειρά παράταση για την επενδυτική απόφαση ως τον Ιανουάριο του 2023 με πρόσχημα την κατάσταση στην αγορά και τα "γραφειοκρατικά εμπόδια" για τις υπό χρήση λιμενικές εγκαταστάσεις κατά τη φάση της ερευνητικής γεώτρησης.

Δυτικά & Νοτιοδυτικά Κρήτης: Η σύμβαση περιλαμβάνει έκταση ~40,000 τετρ.χλμ. και κυρώθηκε με Ν.4631/19 (ΦΕΚ 156Α/10-10-19) στην κοινοπραξία Total (40%)-ExxonMobil(40%) – ΕΛΠΕ (20%). Η έκταση αποτελεί κλασσικό παράδειγμα δημοσιογραφικής προπαγάνδας όπου τα ΜΜΕ επιδόθηκαν σε fake news περί «κοιτάσματος-μαμούθ» 280 δις. κυβικών μέτρων χωρίς καν να έχουν γίνει σεισμικές έρευνες, οι οποίες είχαν αρχικά προγραμματιστεί για τις αρχές του 2021 και τελικά παρατάθηκαν για τον χειμώνα 2021-2022. Ωστόσο σημειώνεται εδώ πως οι τρεις αυτές ανάδοχες εταιρίες έχουν συμφωνήσει με την γαλλική ENGIE για τον σχεδιασμό και την κατασκευή ενός πρότζεκτ («Masshylia») βάσει του νέου επενδυτικού σχεδίου για την παραγωγή μπλε υδρογόνου από φυσικό αέριο με ταυτόχρονη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και την παραγωγή πράσινου υδρογόνου από ΑΠΕ. 

Block 15 (N.Κρήτη): Η περιοχή Νότια της Κρήτης με συνολική έκταση 33,933 τετρ.χλμ. οριοθετήθηκε και βγήκε προς παραχώρηση το 2019 και η ΣΜΠΕ εγκρίθηκε εντός 2020. Συνδέεται άμεσα με τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς στη ΝΑ Μεσόγειο και το τουρκολιβυκό σύμφωνο, το οποίο προχωρά σε αντιπαραθετικές οριοθετήσεις οικοπέδων. Το οικόπεδο καλύπτει το λιβυκό πέλαγος νότια της Κρήτης και βρίσκεται πλησίον 18 περιοχών Natura και πολλών θαλάσσιων υγρότοπων μεταξύ τους και αυτοί στις νήσους της Γαύδου, Γαυδοπούλας, Χρυσής και Κουφονησίου.

Το Δεκέμβρη 2020, η πίεση προς τους αρμόδιους φορείς για να προχωρήσει άλλο ένα περιβαλλοντικό και κοινωνικό έγκλημα οδήγησε στη δίωξη και καθαίρεση υπηρεσιακών παραγόντων της Δ/νσης Δασών Λασιθίου που εξέφρασαν την άποψή τους υπέρ της περιβαλλοντικής προστασίας της νήσου Χρυσή όπως καταγγέλλει η ΟΣΕΑΔΕ (Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Ελλάδος).

 

---

[1]Η πράσινη ενέργεια συναντά τις εξορύξεις, Καθημερινή, 15.03.2021

 

Ούτε ΑΟΖ, ούτε εξορύξεις - Ευημερία και ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο.

 

Ένα από τα κυριότερα θέματα των ΜΜΕ τον τελευταίο χρόνο – πέραν της προπαγάνδας υπέρ της κυβερνητικής διαχείρισης της πανδημίας – είναι ο διαρκώς εντεινόμενος ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός στην Αν. Μεσόγειο με επίκεντρο τις εξορύξεις υδρογονανθράκων. Κι ενώ η «τουρκική προκλητικότητα» και η ορολογία των περί αυτής αφηγήσεων (NAVTEX, ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα) έχουν γίνει καθημερινότητα στο δημόσιο λόγο που παράγεται στα ΜΜΕ, ο πραγματικός δημόσιος διάλογος γύρω από αυτά τα ζητήματα ολοένα και μειώνεται. Η κοινή γνώμη βομβαρδίζεται καθημερινά για τα «κυριαρχικά δικαιώματα» που βάλλονται, με σκοπό τη δημιουργία κλίματος εθνικής ενότητας απέναντι στον «κοινό εχθρό» και ιδεολογικής νομιμοποίησης των αντίστοιχων πολιτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, τα «κυριαρχικά δικαιώματα» απαιτούν και νομιμοποιούν τη διαρκή αύξηση των δαπανών για στρατιωτικούς εξοπλισμούς, την ίδια στιγμή που η δημόσια υγεία καταρρέει εντός και εκτός πανδημίας.

Ο παρών ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός για τον ορισμό των θαλασσίων ζωνών στην Ν.Α. τα τελευταία χρόνια έχει ως κομβικό του σημείο την έρευνα, εξόρυξη και εκμετάλλευση πιθανολογούμενων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Η αφετηρία του βρίσκεται στην πετρελαϊκή κρίση του 1973 και στις πρώτες προσπάθειες να οριοθετηθούν θαλάσσιες ζώνες με στόχο μια μελλοντική οικοπεδοποίηση του θαλάσσιου χώρου. Το μοναδικό υπό εκμετάλλευση κοίτασμα στον ελλαδικό χώρο, στον Πρίνο είναι προϊόν των ερευνών εκείνης της περιόδου. Η αναθέρμανση και παρούσα φάση του ανταγωνισμού σχετίζεται άμεσα με τις διεθνείς εξελίξεις στην παραγωγή-διαχείριση ενέργειας και τον κομβικό ρόλο που αυτή κατέχει στην παγκόσμια λειτουργία του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.

 

Αυτός ο κομβικός ρόλος σημαίνει πως τα κεφάλαια και κράτη τα οποία ελέγχουν τις πηγές ενέργειας και τις ενεργειακές διόδους, αποκτούν αυξημένο γεωπολιτικό ρόλο στο διεθνή ανταγωνισμό. Γι’ αυτό και ο ανταγωνισμός στη ΝΑ Μεσόγειο εμπλέκει περιφερειακές δυνάμεις και μεγάλες δυνάμεις, πολυεθνικούς κολοσσούς και εγχώριες εταιρείες στη βάση των δικών τους συμφερόντων. Η σημασία της άσκησης ελέγχου πάνω στην ενέργεια θα αυξάνεται κατ’ αναλογία με τη διαρκή αύξηση της ζήτησης ενέργειας παγκοσμίως από τη διεθνοποιημένη αλυσίδα παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών. Από το 1990 ως 2017 η ζήτηση ενέργειας αυξήθηκε κατά 40% με αντίστοιχη πορεία να αναμένεται τις επόμενες δεκαετίες όπου η παραγωγή υ/α κατέχει πάνω από 50% της παγκόσμιας ζήτησης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι υπεράκτιες εγκαταστάσεις άντλησης υ/α από 389 το 2010, σήμερα ξεπερνούν τις 500. Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι το σύνολο των περιοχών παραχώρησης και διεκδίκησης θαλασσίων ζωνών στις οποίες αναφερόμαστε, μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, αφορούν σε υποθετικά αποθέματα των οποίων η έρευνα και μόνο απαιτεί κατ’ ελάχιστο 10 έτη. Επομένως κρυμμένοι θησαυροί, αμύθητα έσοδα κ.α. αποτελούν ευσεβείς πόθους απροκάλυπτης προπαγάνδας. Τα συνολικά εικαζόμενα αποθέματα στη ΝΑ Μεσόγειο αποτελούν ~5% των συνολικών παγκόσμιων αποθεμάτων σήμερα. Το 2011, το κοίτασμα Leviathan βρέθηκε σε θαλάσσιες ζώνες του Ισραήλ. Τότε, ήταν το μεγαλύτερο κοίτασμα στη ΝΑ Μεσόγειο και ξεκίνησε παραγωγή το 2019. Το Leviathan αποτέλεσε την αρχή της ερευνητικής φρενίτιδας στην περιοχή με συνέχεια το κοίτασμα Αφροδίτη (Κύπρος) και το Zohr (Αίγυπτος) το 2015, το οποίο έχει τα διπλάσια αποθέματα από το Leviathan. Η θέση και οι ποσότητες των κοιτασμάτων και ο έλεγχος τους υποδεικνύει και τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις αγωγών. Ο σχεδιαζόμενος EastMed απαιτεί και τα αντίστοιχα υπό εκμετάλλευση κοιτάσματα. Υπό αυτές τις συνθήκες, η εκμετάλλευση υ/α στη ΝΑ Μεσόγειο πήρε διαστάσεις νέου «ελντοράντο» με συχνά υπερφίαλες δηλώσεις από όλα τα κράτη και εταιρείες και φυσικά ολοένα και πιο επικίνδυνες διαμάχες. Χωρίς να γνωστοποιείται στην κοινή γνώμη, αυτό που ομολογείται ανοιχτά σε όλες τις μελέτες και τους σχεδιασμούς, ότι δηλαδή δεν υπάρχουν ώριμες τεχνολογίες για άντληση και αγωγούς μεταφοράς σε τόσο μεγάλα βάθη. Εντός του υπάρχοντος συστήματος, ο έλεγχος αυτών των αποθεμάτων θα αποτελέσει κύριο ζήτημα των κυβερνητικών πολιτικών των κρατών της περιοχής και πηγή διαρκούς ανταγωνισμού.

Έλεγχος αποθεμάτων σημαίνει έλεγχος-ανακήρυξη θαλάσσιων ζωνών (υφαλοκρηπίδας, ΑΟΖ) στις οποίες βρίσκονται αυτά τα αποθέματα. Χωρίς την κατοχύρωση αυτή κανένα κράτος δεν μπορεί να διαπραγματευτεί με καμία εγχώρια ή πολυεθνική εταιρεία και αντίστροφα καμία εταιρεία δεν μπορεί να διεκδικήσει τις αντίστοιχες παραχωρήσεις αν οι θαλάσσιες περιοχές δεν έχουν κατοχυρωθεί από φιλικό ή τουλάχιστον ουδέτερο κράτος. Στη γειτονιά μας, η εισχώρηση του τουρκικού κεφαλαίου στα θαλάσσια αποθέματα της Λιβύης ήταν αποτέλεσμα της στρατιωτικής εμπλοκής του τουρκικού κράτους στους εσωτερικούς ανταγωνισμούς, ενώ η αμερικάνικη Chevron δεν θα βρισκόταν στη θέση να κατέχει σχεδόν το 40% της κοινοπραξίας του κοιτάσματος Leviathan εάν δεν είχαν οι ΗΠΑ αντίστοιχη επιρροή στο Ισραήλ. Μικροί και μεγάλοι ανταγωνισμοί είναι φυσικό να ανακύπτουν και να μην μπορούν να επιλυθούν πραγματικά καθώς ο «χαμένος» κάθε παρτίδας προσπαθεί να ανακτήσει τη θέση του στον «επόμενο γύρο» μέσω καλύτερων συμμαχιών και αυξημένους στρατιωτικούς εξοπλισμούς.

 

Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσονται και οι κινήσεις του ελληνικού και τουρκικού κράτους στη ΝΑ Μεσόγειο. Πρόσφατα, μεγάλη αναστάτωση προκάλεσε στα εγχώρια ΜΜΕ το γεγονός ότι στις 29 Νοεμβρίου ολοκληρώνονται οι έρευνες του Ορούτς Ρέις (Oruc Reis) σε περιοχή νότια και νοτιοανατολικά από το Καστελόριζο. Για άλλη μια φορά τα ΜΜΕ ξεκίνησαν τη ρητορική για τα κυριαρχικά δικαιώματα προκαλώντας σκόπιμα σύγχυση για τα κρατικά δικαιώματα που απορρέουν από τα χωρικά ύδατα, την υφαλοκρηπίδα και της ΑΟΖ με στόχο την δημιουργία της εντύπωσης πως «βρισκόμαστε σε θέση άμυνας» απέναντι σε μια «άδικη επίθεση». Μάλιστα, οι αρχικές ανακοινώσεις του ΥΠΕΞ αναφέρθηκαν σε παραβίαση της «ελληνικής ΑΟΖ» παρά το ότι δεν έχει κηρυχτεί ΑΟΖ από το ελληνικό κράτος. Οπότε ας σταθούμε στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ – συγγενικές αλλά και διαφορετικές έννοιες. Το ελληνικό κράτος έχει υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (United Nations Convention on the Law of the Sea – UNCLOS) του 1982 – σύμβαση την οποία δεν έχει υπογράψει η Τουρκία, η Συρία και το Ισραήλ στην περιοχή μας ενώ οι ΗΠΑ δεν την έχουν επικυρώσει παρά την αρχική υπογραφή τους το 1994. Το ελληνικό κράτος όταν επικαλείται το «διεθνές δίκαιο» αναφέρεται στην UNCLOS και σε άλλες διμερείς συμβάσεις, όπως άλλωστε και η Τουρκία. Να σημειώσουμε ότι η UNCLOS αποτελεί και εθιμικό δίκαιο στο οποίο σε κάθε περίπτωση στηρίζονται τα Διεθνή Δικαστήρια όπως η Χάγη, ανεξαρτήτως αν τα κράτη που προσφεύγουν την έχουν επικυρώσει ή όχι. Η συμμετοχή στην UNCLOS, δεν δεσμεύει τα εμπλεκόμενα κράτη να διαπραγματευτούν με βάση τη σύμβαση, αλλά μπορούν να διαπραγματευτούν διμερώς και να συνάψουν διμερή συμφωνία. Έτσι, το Ισραήλ (εκτός UNCLOS) κατάφερε να πειθαναγκάσει τον Λίβανο (εντός UNCLOS) να παραιτηθεί το 2011 από τις διεκδικήσεις του σε θαλάσσια κοιτάσματα. Συνεπώς, το διεθνές δίκαιο στο βαθμό που τα κράτη δεν επιλέγουν να δεσμευτούν από αυτό είναι ελαστικό και εκφράζει την κατανομή ισχύος  μεταξύ τους σε κάθε διαμάχη.

Κατά UNCLOS, η υφαλοκρηπίδα, η οποία αφορά τον πυθμένα μιας θαλάσσιας ζώνης, αποτελεί αυτόματο δικαίωμα (ab initio & ipso facto) ενός κράτους, χρειάζεται ωστόσο η οριοθέτηση της μέσω συντεταγμένων και η ανακήρυξή της– γεγονός το οποίο το ελληνικό κράτος δεν έχει πράξει. Η ΑΟΖ, η οποία περιλαμβάνει την έκταση μεταξύ πυθμένα και επιφάνειας, χρειάζεται να οριοθετηθεί μέσω διακρατικών συμφωνιών όπου υπάρχουν επικαλυπτόμενες ΑΟΖ, με όλα τα συνορεύονται κράτη, όπως στη ΝΑ Μεσόγειο. Το ελληνικό κράτος δεν έχει ανακηρύξει ΑΟΖ, πλην της πρόσφατης διμερούς συμφωνίας με την Αίγυπτο (όπως αντίστοιχα η Τουρκία με τη Λιβύη) . Στην πράξη, η οικοπεδοποίηση της θάλασσας για εξορύξεις υδρογονανθράκων απαιτεί την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και την ανακήρυξη ΑΟΖ. Συνεπώς, πολύ συχνά όταν το ελληνικό κράτος κατηγορεί το τουρκικό κράτος για παραβιάσεις αναφέρεται απλώς και μόνο στις δικές του διεκδικήσεις σαν να επρόκειτο για το ισχύον status. Οι διεκδικήσεις αυτές ακόμη κι αν επικυρώνονταν κατά 100% δεν θα μπορούσε να απαγορεύσουν τη διέλευση των τουρκικών πλοίων χωρίς «ελληνική άδεια» στο Αιγαίο καθώς σε σημαντικό βαθμό θα συνέχιζε να αποτελείται από διεθνή ύδατα. Με άλλα λόγια, το ελληνικό κράτος λέει ωμά ψέματα με αποδέκτη την ελληνική κοινωνία για να παρουσιάσει τις επιθετικές διεκδικήσεις του ως αμυντικές, να νομιμοποιήσει την πολιτική του και να αποσπάσει εθνικιστική στήριξη σε μια ενδεχόμενη σύρραξη. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία πως παρόμοια είναι η χρήση των ΜΜΕ και στην αντίπερα όχθη της κοινής μας θάλασσας.

Στην ουσία, παρά την προπαγάνδα, το ελληνικό και τουρκικό κράτος γνωρίζουν πως αν προχωρούσαν σε ανακήρυξη επικαλυπτόμενων ΑΟΖ και στη συνέχεια κατέφευγαν στο διεθνές δίκαιο κανένα από τα δυο κράτη δεν θα κέρδιζε αυτά που διεκδικεί. Γι’ αυτό και το ελληνικό κράτος κατέφυγε ήδη από το 2010 στην προσπάθεια γεωπολιτικής περικύκλωσης της Τουρκίας με τη συμφωνία Ελλάδα-Ισραήλ-Κύπρος αρχικά και τη διεύρυνσή της αργότερα με όχημα τον σχεδιασμό για τον αγωγό EastMed και την πρόσδεση του ελληνικού εξορυκτικού προγράμματος στους στόχους απεξάρτησης της ΕΕ από τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Έτσι, εν έτει 2020 το East Mediterranean Gas Forum (EMGF) περιλαμβάνει τα κράτη Ελλάδα, Ισραήλ, Κύπρος, Αίγυπτος, Ιορδανία με τη Γαλλία να ζητά επίσημα να συμμετέχει. Η ουσία της σύμπραξης αυτής βρίσκεται στην προσπάθεια να γίνει μια μοιρασιά της ΝΑ Μεσογείου η οποία δεν θα περιλαμβάνει την Τουρκία. Το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο και η αυξανόμενη στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στην περιοχή αποτελούν εν μέρει την απάντηση σε αυτό το οποίο το τουρκικό κεφάλαιο βλέπει ως περικύκλωση. Οι περιφερειακοί ανταγωνισμοί παίρνουν ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις λόγω της εμπλοκής των διεθνών δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, Γαλλία) που επιχειρούν να ελέγξουν τις διαδρομές της ενέργειας και της ναυσιπλοΐας, να κατοχυρώσουν τη θέση τους στο συσχετισμό δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική και να διεκδικήσουν για τις εταιρείες τους συμβόλαια που αφορούν είτε την εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων, είτε την κατασκευή υποδομών και αγωγών μεταφοράς, είτε την πώληση όπλων στα αντίπαλα μέρη.  Ως αποτέλεσμα η περιοχή γίνεται μια διαρκής σκακιέρα με δυσδιάκριτα όρια μεταξύ ειρήνης και πολέμου όσο οι εντάσεις θα συνεχίσουν να οξύνονται. Οι εντάσεις αυτές εκφράζονται και στο εσωτερικό των κρατών, καθώς η αποτελεσματικότητα στους διεθνείς ανταγωνισμούς απαιτεί κοινωνική ειρήνη στο εσωτερικό των κρατών, δηλαδή καθυπόταξη των κοινωνικών αντιστάσεων απέναντι στους σχεδιασμούς του κεφαλαίου. Δεν είναι τυχαίο πως σχεδόν όλες οι στρατιωτικές ασκήσεις υπεράσπισης θαλάσσιας πλατφόρμας άντλησης υ/α περιλαμβάνουν ως σενάριο την υπεράσπιση της όχι μόνο από εξωτερικούς, αλλά και από εσωτερικούς εχθρούς.

Σε αυτό το τεράστιο πλέγμα ανταγωνισμών, το μόνο βέβαιο είναι πως κανένα όφελος δε θα έχουν ο ελληνικός και τουρκικός λαός, η εργατική τάξη και των δύο χωρών που θα πληρώσει το τίμημα ενός δυνητικού πολέμου και τις επιπτώσεις της περιβαλλοντικής λεηλασίας. Μια «μετριοπαθής» προτεινόμενη λύση απέναντι στους πολεμικούς ανταγωνισμούς και την περιβαλλοντική καταστροφή είναι αυτή της «συν-εκμετάλλευσης» των κοιτασμάτων. Συνεκμετάλλευση σημαίνει συνεργασία κεφαλαίων, περιφερειακών κρατών και υπερδυνάμεων που επωφελούνται από τη συνεργασία αυτή για την καλύτερη και πιο επωφελή εκμετάλλευση των κοιτασμάτων συνολικά για το σύστημα. Συνεκμετάλλευση, δηλαδή, σημαίνει αποτελεσματικότερη εκμετάλλευση όλων εμάς και του περιβάλλοντος. Στεκόμαστε ενάντια σε κάθε «λύση», η οποία μας προτείνει να γίνουμε συνένοχοι στην ίδια μας την υποδούλωση.

 Ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός λοιπόν πρέπει να ιδωθεί ως γεωπολιτικό παιχνίδι εξ απόψεως πολιτικής σκοπιμότητας για να χωριστεί το Αιγαίο σε θαλάσσια οικόπεδα, έτοιμα προς εξόρυξη, πράγμα που θα κατοχυρώνει τα διεκδικηθέντα κυριαρχικά δικαιώματα και από τις δύο πλευρές. Οι εξορύξεις υδρογονανθράκων παρουσιάζονται ως «ανάπτυξη» και επιχειρούν να αποσπάσουν εκβιαστικά την κοινωνική συναίνεση. Οι κοινωνίες είναι αυτές που πλήττονται άμεσα από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις των εξορύξεων με υποβάθμιση της δημόσιας υγείας, των τοπικών παραγωγικών δραστηριοτήτων και περαιτέρω φτωχοποίηση της κοινωνίας, καθώς οι δημόσιες δαπάνες θα διοχετεύονται στις υποδομές για τις εξορύξεις και σε εξοπλιστικά προγράμματα για την άμυνά τους – από εξωτερικούς και εσωτερικούς εχθρούς – και όχι για τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες υπό την σκιά ενός πιθανού επικείμενου πολέμου. Παρόλο που η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι η εξόρυξη υδρογονανθράκων συνοδεύεται αναπότρεπτα με δραματική υποβάθμιση του χερσαίου και θαλάσσιου περιβάλλοντος και κατακόρυφη μείωση της βιοποικιλότητας, ακόμη και στις συνθήκες «ομαλής» λειτουργίας. Σε συνθήκες ατυχήματος, οι συνέπειες θα είναι ανυπολόγιστες, όπως διαπιστώσαμε όταν μια ελάχιστη ποσότητα πετρελαίου διέρρευσε από δεξαμενόπλοιο το 2017 στην Ελευσίνα. Ατυχήματος του οποίου οι πιθανότητες πολλαπλασιάζονται από τα πολύ μεγάλα βάθη των εξορύξεων, την υψηλή σεισμικότητα της περιοχής, την μεγάλη κυκλοφορία και τις προκλήσεις καθημερινών «επεισοδίων» με την Τουρκία. Κανένας από τους δύο λαούς δεν έχει να κερδίσει τίποτε από τέτοιες εξελίξεις και τέτοιες απειλές.

Στις συνθήκες που ανοίγονται μπροστά μας, χρειάζεται οι οικολογικοί και οι αντιπολεμικοί αγώνες να συναντηθούν. Κανένα πεδίο αγώνων δεν αποτελεί συμπλήρωμα του άλλου. Αντίθετα, και οι δυο έχουν κεντρική θέση στις πολύπλευρες αντιστάσεις που γεννιούνται κάθε μέρα και η σύγκλιση τους είναι αναγκαία για να ανατραπούν οι πολεμοκάπηλοι σχεδιασμοί ενός συστήματος σε παρακμή. Ως Πρωτοβουλία Αθήνας ενάντια στις εξορύξεις Υ/Α τοποθετούμαστε ενάντια σε κάθε σχεδιασμό έρευνας-εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και σε κάθε πόλεμο στη ΝΑ Μεσόγειο οποιοδήποτε κεφάλαιο και κράτος και αν εμφανίζεται ως «αμυνόμενο» ή «επιτιθέμενο». Ως εκ τούτου, είμαστε ενάντια σε κάθε οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, ο μόνος σκοπός των οποίων είναι στην πραγματικότητα οι εξορύξεις.  Αγωνιζόμαστε υπέρ μιας Μεσογείου των λαών της και καθαρής από πλατφόρμες εξόρυξης, πολυεθνικές, πολεμοκάπηλες κυβερνήσεις και κράτη.